Fundacja SAVE THE CLICK

Wprowadzenie

Zagadnienia dotyczące cyberprzestrzeni w dzisiejszych czasach są niewątpliwie jednym z najbardziej interesujących zjawisk. Skutki ogromnej
i niespotykanej wcześniej ekspansji internetu są widoczne gołym okiem. Odgrywa on coraz większą rolę w życiu codziennym i jest przestrzenią stwarzającą szerokie możliwości do realizacji zagadnienia, jakim są prawa człowieka. Należy jednak pamiętać, że konsekwencje wynikające
z istnienia sieci globalnej dzielą zarówno na pozytywne, jak i negatywne. Jednym z mechanizmów chroniących nas przed wskazanymi niepożądanymi skutkami jest prawo oraz wynikające z niego uprawnienia, które przysługują nam w walce z niesprawiedliwością. W związku
z powyższym należy wskazać prawa i zasady, które są najbardziej podstawowymi i uniwersalnymi, a także przynależą każdemu człowiekowi
z racji samego jego istnienia zarówno w świecie rzeczywistym, jak i w internecie.

Prawo do równego traktowania

Ustanowienie prawa do równego traktowania jest jednym z największych osiągnięć cywilizacyjnych świata powojennego. W wyniku wydarzeń historycznych takich jak utworzenie Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1945 roku po podpisaniu Karty Narodów Zjednoczonych
i stworzeniu przez nią znanej globalnie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Choćby mogło się wydawać, że opisywane wydarzenia miały miejsce w czasach na odległych, to ich skutki obserwujemy po dziś dzień. Również w sieci zasada równego traktowania jak najbardziej obowiązuje. Stanowi ona, że wszyscy użytkownicy mają równy dostęp do zasobów i usług online bez względu na ich posiadany przez nich zestaw cech, czyli płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne, religię, niepełnosprawność oraz wiele innych. W Polsce zasada równości w sieci jest chroniona przez Konstytucję RP, a na terytorium Unii Europejskiej przez akty prawa wskazanej organizacji międzynarodowej. O samych wyżej wspomnianych zbiorach przepisów więcej opisane będzie przy okazji artykułu dotyczącego aktów prawnych zajmujących się ochroną praw człowieka.

Wolność słowa oraz zrzeszania się

Wolność słowa, stowarzyszania się oraz zrzeszania jest jedną z najbardziej charakterystycznych wartości wyróżniających państwa demokratyczne, jak i również obecnie istniejącą cywilizację. Szczególną rolę odgrywa ona na kontynencie europejskim oraz w Ameryce północnej, gdzie jest pod najznakomitszą ochroną. Jej istnienie jest jedną z podstaw istnienia internetu, który jako powszechnie dostępne źródło informacji również podlega regulacjom i zasadom wynikających z wyżej wymienionych wartości. Z zasady wolności słowa wynika, że każdy użytkownik sieci ma prawo do wyszukiwania, pobierania oraz publikowania informacji, które nie mogą podlegać ocenzurowaniu lub innym ograniczeniom, o ile nie łamią podstawowych zasad istniejących w funkcjonowaniu pomiędzy ludźmi (zasad współżycia społecznego). Zasada stowarzyszania się zaś odnosi się do faktu, że każdy ma prawo do członkostwa i identyfikowania się za pomocą sieci globalnej z określonymi grupami o charakterze politycznym, społecznym lub kulturalnym, o ile grupy te działają w granicach określonych przez prawo i ich działania nie łamią jego przepisów. Jakiekolwiek ograniczenia w wyżej opisanych sferach wolności i stowarzyszania muszą mieć uzasadniony cel, do których można zaliczyć na przykład ochronę bezpieczeństwa państwa albo wolności i praw innych osób ustanowione między innymi
w Konstytucji RP oraz Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Prawo do prywatności i ochrony danych osobowych

Prawo do prywatności i ochrony danych osobowych są jednym z najczęściej dyskutowanych zagadnień, jeśli debata skupia się na cyberprzestrzeni. Słusznie w opisywanym przypadku najczęściej wspomina się o Rozporządzeniu o Ochronie Danych Osobowych (w skrócie RODO), które reguluje sposób, w jaki dane osobowe użytkowników są przetwarzane albo przekazywane innym osobom oraz w jakim celu są podejmowane wskazane działania. Jednym z uprawnień wynikających z przytoczonego prawa jest również prawo do sprawdzenia dokładności podanych przez siebie danych, żądania ich sprostowania, jak i również usunięcia ich. Nie wolno zapomnieć również w opisywanym kontekście
o prawie do "bycia zapomnianym", czyli całkowitego usunięcia danych przysługujące każdej osobie, której dane osobowe są przetwarzane. Prośbę o skasowanie wszelkich personaliów kierowane są do administratorów odpowiednich stron internetowych. Należy również pamiętać, że
w każdym momencie możemy wycofać zgodę na przetwarzanie naszych danych, co najczęściej stosowane jest w celu zaprzestania otrzymywania wszelkich materiałów marketingowych. W każdej chwili masz prawo do wystosowania żądania, aby nie przesyłano ci materiałów reklamowych, co wiąże się z przerwaniem wykorzystywania twoich danych. Przykładem takiego działania może być przesyłanie ofert nowych produktów przez sklep internetowy, do którego w dowolnym momencie mamy prawo wystosować prośbę o wstrzymanie wysyłania nam nowego asortymentu. Nie można jednak zapominać o wyjątkach od opisywanej zasady, ponieważ istnieją rodzaje danych, których przetwarzanie opiera się na podstawie wykonywania uzasadnionego interesu, najczęściej w ramach wykonywanych czynności przez organy publiczne lub w celach służących badaniom naukowym lub statystycznym. W takim przypadku mamy prawo do sprzeciwu. Wszystkie wyżej opisywane prawa przysługują nam na podstawie wcześniej wspomnianego RODO, o którym powstanie osobny artykuł opisujący jego charakterystykę.

Podsumowanie

Jak możemy zauważyć jako internautom przysługuje nam szeroki zakres uprawnień, gdy korzystamy z sieci globalnej. Rozpoczynając od jednego z największych kamieni milowych powojennej cywilizacji, jakim jest upowszechnienie się równouprawnienia oraz braku dyskryminacji
z jakiejkolwiek przyczyny i kończąc na jednym z najczęściej poruszanych tematów w kontekście internetu, czyli prawa do prywatności i ochrony danych osobowych przybliżyliśmy sobie najważniejsze uprawnienia, jakie posiadamy. Wymienione zostały najważniejsze akty prawne dotyczące krajów Unii Europejskiej oraz Polski regulujące postępowanie podmiotów korzystających z dobrodziejstwa technologii informacyjnych. Wspomniane zostały również uprawnienia, które nam przysługują, do których zaliczyć można prawo do "bycia zapomnianym", równego traktowania, wystosowania sprzeciwu, żądania usunięcia danych osobowych oraz przejrzystości sposobu przetwarzania naszych danych
i uzyskiwania informacji o nich.

Wstęp do praw człowieka w sieci

Wprowadzenie

Prawo do równego traktowania

Adres

Kontakt

Menu

Zaobserwuj nas